ต้นโพธิ์สามต้น
June 05, 2017
รีบรัดตัดมุ่ง ข้ามทุ่งนา พอรุ่งถึงท่าบางลางพลัน
ปลงช้างดูทางสังเกตได้ ก็รีบข้ามน้ำไปขมีขมัน
พบโพธิ์ปลูกเรียงไว้เคียงกัน ใบนั้นเขียวพุ่มชอุ่มตา
จับต้นกลางกระชากโยกให้หนัก เดชะอารักษ์เขารักษา
ด้วยพลายแก้วตั้งสัตย์ปฏิญา กับจอบเสียมมีดพร้าให้ผิดไป
แต่ว่าต้นโพธิ์ยังอ่อนนัก โยกหนักใบหล่นไม่ทนได้
ใบหดเหี่ยวหยองกองดังกองไฟ ขุนช้างกับบ่าวไพร่ก็กลับมา
คุณผู้ฟังเล่าขานตำนานวีรชนคะ สถานที่ที่น้อท & น้องดาว รังสิมันต์ พามาแห่งนี้ ก็คือบ้านโพธิ์สามต้น บริเวณอำเภอบางปะหัน ที่เป็นที่มาเนื่องมาจากต้นโพธิ์สามต้นที่พลายแก้ว นางพิมพิลาไลย กับนางทองประศรีได้ปลูกต้นไม้เสี่ยงทายไว้ ในตำนานขุนช้างขุนแผน ที่มีส่วนอยู่ในละครเล่าขานตำนานวีรชน แผ่นดินพระพันวษา หรือสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ นั่นเองค่ะ เมื่อคราวที่พลายแก้วออกเดินทัพไปรบทางเหนือ ขุนช้างก็วางอุบายไปโยกจนต้นโพธิ์ที่พลายแก้วปลูกไว้ใบร่วงทำท่าว่าจะตาย ขุนช้างจึงนำเอาความไปบอกแก่นางพิมพิลาไลยให้รับรู้ นางพิมพิลาไลย ซึ่งขณะนั้นเปลี่ยนชื่อเป็นนางวันทองแล้ว ก็ไปกับนางสายทอง เพื่อดูว่าต้นโพธิ์ของพลายแก้วเป็นอย่างไร พอเห็นใบร่วงหมด ก็จึงคิดว่าพลายแก้วตายเสียแล้วนั่นเอง จนขุนช้างได้โอกาสมาสู่ของ นางวันทองจึงถูกมารดาบังคับให้ออกเรือนไปกับขุนช้างค่ะ
แต่ส่วนที่เห็นอยู่ข้างหลังน้อทกับน้องดาวนี้ ไม่ใช่ต้นโพธิ์ต้นนะคะ เป็นต้นยางต้นใหญ่ที่มีอายุหลายร้อยปี ที่ยืนต้นตายอยู่บริเวณวัดโพธิ์หอม บ้านโพธิ์สามต้น ชาวบ้านนับถือกันว่ามีรุกขเทวดาอยู่ จึงนำเอาผ้าแพรเจ็ดสีมาผูกเอาไว้ค่ะ สำหรับตำนานขุนช้างขุนแผนนั้น มีอยู่จริงหรือไม่ ปัจจุบันคงไม่มีใครตอบได้ บ้างว่า เป็นเพียงวรรณคดีที่มีมาแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา แล้วมาถูกเสริมแต่งเพิ่มขึ้นอีกในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ บ้างก็ว่า ถ้าไม่มีมูล ก็คงจะไม่มีเรื่องราวที่เป็นตำนานค่ะ อาจมีอยู่จริง แต่ถูกแต่งเติมให้เรื่องราวน่าสนุกขึ้น ยิ่งผ่านยุคผ่านสมัย ก็ยิ่งแต่งเติมให้มากยิ่งๆ ขึ้นไป และบ้างก็ว่า ขุนช้างขุนแผน ถูกแต่งขึ้นให้เข้ากับสถานที่ต่างๆ ซึ่งกรณีนี้ อ.พเยาว์ เข็มนาค นักโบราณคดีอาวุโส ก็ได้กรุณาอธิบายชี้จุดถึงสถานที่ต่างๆ ที่มีอยู่ในตำนานขุนช้างขุนแผนอย่างละเอียดทีเดียวค่ะ